Yıldırım, haciz nedir?
Diyelim ki biriyle iş veya alışveriş yaptınız ve bu nedenle vadesi gelmiş bir alacağımız var. Bakın özellikle belirtiyorum. Bu alacağın para alacağı olması gerekiyor. Yani doğrudan doğruya para alacağı, baktınız ki borçlu ödeme konusunda sıkıntı çıkarıyor ya da eli kulağında mal kaçırıp sizi zor durumda bırakması an meselesi. Hemen yıldırım hızında asli hukuk mahkemesine başvurup. İhtiyati haciz talebinde bulunuyorsunuz.
Zaten ihtiyaç kelimesinin anlamı da önceden öngörüp ona göre tedbirli davranmaktır ki siz de tam olarak bunu yapıyorsunuz. Evet nerede kalmıştık icra mahkemesine başvurunuz. Mahkeme, ilk etapta şuna bakacak. Bu alacağın vadesi gelmiş mi? Eğer vadesi gelmişse zaten problem yok. Hemen toplam alacağın yüzde 15i oranında teminat talep edip kararını verecek. Ancak belirtmek gerekir ki yüzde 60 a varan oranlarda teminat talep eden asliye mahkemelerinde mevcut. Bu arada şunu da ifade edelim. Eğer elinizde bir mahkeme kararı varsa bunun içinde ihtiyadi haciz alabilirsiniz ve mahkeme bunun için bir teminat istemez.
Gelelim mahkemenin neden teminat talep ettiğine, aslında cevap çok basit çünkü haklı olduğu kadar haksız olmanız da ihtimal dahilinde olduğu için haksız olmanız halinde eğer karşı taraf zarar görmüşse onun zararı işte bu teminatla gidebilsin diye mahkeme bunu talep ediyor. Ancak burada bir parantez açmak gerekiyor. Teminat yatıran herkesin ihtiyati haciz kararı alabileceği şeklinde bir algı oluşmasın. Siz eğer alacağınız nedeni ve ihtiyati haciz talebinin sebepleri konusunda hakimi ikna edemezseniz pekala bu kararı alamayabilirsiniz de.
Dolayısıyla ikna mekanizmasını iyi işletmeniz gerekecek. Neyse diyelim ki her şey sorunsuz şekilde ilerledi ve kararınızı aldınız.
Bundan sonraki süreç nasıl işleyecek?
Eğer icra takibi başlatmadan bu kararı aldıysanız 7 gün içinde icra takibini başlatmanız ve toplamda 10 gün içinde ihtiyati haciz kararının uygulanmasını yani infazını talep etmeniz gerekiyor. Aksi takdirde karar geçersiz hale gelir. Yani hükmü kalmaz. Bunu bir örnekle anlatalım, 1/12 günü kararını aldınız. Önümüzde icra takibine başladık. Devamında kararın icrasını talep etmek için toplamda 10 gününüz olacak. Dolayısıyla en geç 8/12 günü icra takibi başlatmış olmalısınız.
Takibi başlattıktan sonra da önünüzde ihtiyati haciz kararının uygulanmasını talep etmek için sadece 3 günümüz kalmış olacak. Buna çok dikkat edin.
Peki birde şöyle bir soru soralım, vadesi gelmeyen alacaklar için de ihtiyati haciz talep edilebiliyor mu?
Elbette edilebiliyor. Ancak bunun birkaç şartı var, borçlunun ulaşılabilir bir ikamet adresi olmayacak. Borçlunun mal kaçırma yani alacaklıyı zarara uğratma ihtimali olacak ve alacaklıyı zarara uğratan hileli işlemleri olacak. Eğer bu durumlar söz konusuysa o zaman vadesi gelmemiş alacağınız açısından da ihtiyati haciz taleb edilebiliyor. Bu arada ihtiyati haciz de mahkeme konusu biraz karmaşık gelebilir. Çünkü örneğin elinizdeki dayanak, bono, poliçe veya çekse asliye ticaret mahkemesine başvurmanız gerekir. Ama hangi asliye ticaret Mahkemesi’ne bunu neden soruyorum? Çünkü bu tip borçlar aranacak borç niteliğinde olduğu için borç nerede ödenecekse oradaki asliye ticaret mahkemeleri yetkilidir.
Dolayısıyla borç. Genelde borçlunun ikametgah adresinde ödendiği için. Borçlunun olduğu yerdeki asliye ticaret Mahkemesi’nden ihtiyati haciz talebinde bulunmanız gerekecek. Bu arada eğer kambiyo senedinde borcun ödeneceği yer olarak kendi yaşadığınız yeri belirtirseniz, bu durumda kendi ikametgahının olduğu ildeki asliye ticaret mahkemesinden de talepte bulunabilirsiniz.
Haliyle kararı aldıktan itibaren 10 gün içinde kararı aldığınız yerdeki. İlgili icra müdürlüğünde takibinizi açmanız gerekecek. Son bir bilgi icra takibini açtıktan hemen sonra henüz takibiniz kesinleşmeden de ihtiyacı haciz talep edebileceğiniz gibi, aynı zamanda sadece icra takiplerini açısından değil açacağınız bir dava açısından da bu kararı talep etmeniz mümkündür.
